Son yıllarda adını duyurmaya başlayan çölyak ve gluten intoleransı ile birlikte glutensiz diyetler de moda haline geldi. Peki gluten masum mu yoksa sinsi ve lezzetli bir zehir mi? Buyurun gluten nedir birlikte öğrenelim.
Birçoğumuz farkında olmadan her gün tahminimizden çok daha fazla gluten tüketiyoruz ve aslında gluteni seviyoruz. Hatta marketlerde artık üzerinde "glutensiz" yazan abur cuburlar ve ekmekler görüyoruz. Restoranlarda "Acaba glutensiz ekmek var mı?" sorusunu duyuyor, servis elemanının bir hışımla farklı görünmeyen ancak bizi farklı olduğuna inandırdığı bir ekmekle geri döndüğünü görüyoruz.
Tüm bunlar çevremizde olup biterken eğer glutenle ilgili bir derdimiz yoksa ne olduğunu bilmeye dair de bir gereksinim duymuyoruz. Bu tarz hassasiyetleri ya çevremizdeki insanlarla ya da kendi hastalıklarımız ve etkileri nedeniyle kazanıyoruz. Ancak bu kez glutenle alakalı bir problemimiz olmasa da öğrenelim.
Gluten nedir?
Bitkisel kaynaklı glutenin ve gliadin isimli iki farklı proteinin suyla birleşiminden oluşan esnek ve kıvamlı bir madde olan gluten, tadına doyamadığımız hamur işlerine yapısını ve tadını kazandırırken çorba ve soslarda hatta pek çok sütlü tatlıda o kıvamlı yapıyı oluşturmayı sağlar. Gluten hakkında bilinmesi gerekenler arasında kesinlikle yer alan bir şey varsa o da glutenin, üretimde aklımıza gelmeyecek pek çok alana girmesidir.
Gluten buğday, yulaf, arpa, çavdar gibi hububat tahıllarında bulunan bir madde olmasına karşın kıvam artırıcı, nem tutucu ve yapıştırıcı özelliği nedeniyle sakız, diş macunları, bazı kozmetik ürünleri hatta deterjanlar gibi ürünlerde kullanılmaktadır. Hatta çok uç gelse de kabuklu yemişlere lezzet kazandırma amacı ile tuzlama işlemi glutenin yardımı ile yapılmakta. Görüldüğü üzere glutenden uzak durmak epeyce zor.